Basisinformatie geluid
(55 reacties. Pagina 1 van 6)Moderator(s): Dré
| MielStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 4-10-2003 Laatste: 2-6-2008 Berichten: 127 | 2-3-2008 21:36 |
2 x bewerkt. Laatst door Dré op 30-12-2009 21:55 Omdat overal topics uit de grond schieten met beginnersvragen over geluid, leek het me handig om een soort verzameltopic te maken, waarin de basisprincipes van geluid worden aangehaald, en dan in het bijzonder de begrippen binnen de PA. (Public Adress)Wat is geluid? Geluid is een wisselende druk in lucht, die zich als een golf voortplant. Wat heb ik nodig om geluid te produceren? Om geluid te produceren is natuurlijk een signaalbron nodig, bijvoorbeeld een iPod, een CD-speler of een laptop. Het signaal wat deze apparatuur uitstuurt is echter zeer zwak, en bij lange na niet genoeg om een PA installatie van vermogen te voorzien. Om dit vermogen toch te creeren sluit men de signaalbron aan op een versterker. Op de versterker sluit men luidsprekers aan. Door het vermogen wat de versterker levert (Hij heeft het oorspronkelijke signaal versterkt)kunnen de conussen van de luidsprekers trillen, en zo geluidsgolven produceren. Men heeft nu een geluidsbron. Wat is dan een mixer? Een mixer is een apparaat met meerdere signaalingangen (Inputs) en een beperkt aantal signaaluitgangen waaruit allemaal één en hetzelfde signaal komen. (Outputs) Met een mixer kan men per input het geluidsniveau afregelen. Dit gebeurt meestal met een fader, of bij simpeler uitgevoerde mixers met een potentiometer. Vaak zijn ook per kanaal de frequenties af te regelen, dit gebeurt met een EQ. (Equalizer). Deze versterkt of verzwakt bepaalde frequentiegebieden, meestal de laag-, midden- en hoge tonen. Met een mixer is het dus mogelijk om verschillende ingangssignalen te combineren, en te bundelen tot één uitgangssignaal. Ook zijn dus vaak per input de frequentiegebieden af te regelen. Tot slot heeft men vaak een master fader of potentiometer. Hiermee regelt men in één keer het geluidsniveau van alle inputs bij elkaar, dus van de output. Wat is het verschil tussen powered en non-powered? Bij een non-powered luidspreker, heeft men een externe krachtbron nodig, omdat het uitgangssignaal van een normale signaalbron niet krachtig genoeg is om fatsoenlijk geluid voort te brengen. Dit externe vermogen wordt gelever door een versterker, welke het signaal wat uit de signaalbron komt versterkt. Bij een powered luidspreker heeft men geen externe krachtbron nodig. Het signaal wordt rechtstreeks naar de actieve luidspreker gestuurd, waarin een versterker aanwezig in. Een powered luidspreker voorziet zichzelf dus van vermogen. Wat is een full-range luidspreker? Een full-range luidspreker levert uit één luidspreker het complete hoorbare frequentiegebied. Deze luidsprekers zijn meestal tweewegs, wat betekent dat hij twee soorten speakers in zich heeft. Meestal zijn dit één of twee grote speakers dit de lage- en middentonen weergeven, en één tweeter die de hoge tonen weergeeft. Is dat het enige systeem? Nee, een andere populair systeem is het sub-top systeem. Dit betekent dat men twee speakers heeft, te weten een subwoofer en een midden- en hoge tonen speaker. De subwoofer geeft alleen de laagste frequenties weer, en de topkast alleen de midden- en hoge frequenties. Door deze combinatie kan men het vermogen beter verdelen en dus een grotere effectiviteit bereiken. Maar hoe voorkom je dat het geluid uit de subwoofer en de topkast hetzelfde klinken? Met een crossover. Een crossover is een apparaat wat een signaal opsplitst in twee verschillende signalen. Het ene signaal bestaat dan bijvoorbeeld uit de lage frequenties, en het andere uit de midden- en hoge frequenties. Op deze manier voorkom je dus dat een subwoofer hoge tonen weergeeft, terwijl hij daar helemaal niet voor ontworpen is, of andersom met een topkast. (Overigens kunnen de meeste topkasten wel prima lage tonen weergeven, maar de bas zal een stuk minder heftig zijn) Wat is het verschil tussen een actieve en een passieve crossover? Een passieve crossover is ingebouwd in een luidsprekerkast. Een full-range luidspreker heeft, zoals eerder gezegd, meerdere speakers die stuk voor stuk geschikt zijn voor verschillende frequentiegebieden. Bij een passieve crossover komt het orginele signaal de luidspreker binnen, en wordt door de passieve crossover in tweën of drieën gesplitst. Dit gebeurt door speciaal afgestelde spoelen, weerstanden en condensatoren. Het wordt een passieve crossover genoemd omdat hij geen externe stroombron nodig heeft. Een actieve crossover is niet ingebouwd in een luidspreker, maar is een los apparaat dat altijd een externe stroombron nodig heeft. Hij doet in principe hetzelfde als een passieve crossover, maar is bedoeld om verschillende luidsprekers aan te sturen, en niet verschillende speakers in één en dezelfde luidsprekerkast. Actieve crossovers zijn dus prima geschikt voor een sub-top combinatie. Ik heb nu even geen tijd meer om meer te schrijven, maar als iedereen zijn bijdrage levert kan ik dat allemaal in de OP plaatsen zodat we één overzichtelijk informatietopic krijgen  Goed initiatief lijkt mij zo, of niet?BTW: Pak me niet op kleinigheden, ik probeer alleen maar een duidelijk basisverhaal op te hangen  | |
| Maximaal 120 tekens. Wel tekst, geen link! | |
| Dj krissieStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 21-8-2006 Laatste: 1-5-2024 Berichten: 387 | 4-3-2008 19:40 |
4 x bewerkt. Laatst door Dj krissie op 5-3-2008 15:53 Natuurkunde en Scheikunde, hoofdstuk geluid.Voor sommigen is de tekst nieuw voor de andere zal het een opfrisser zijn. Geluid is een trilling of uit een trilling ontstaat geluid. Mensen horen tussen de de 20 trillingen per seconden en de 2000 trilling per seconden. 20 hz lage toon en 20000 hz hoge toon. De toon hoogte is afhankelijk v/d frequentie. Frequentie is het aantal trilling per seconden. De toon sterkte (hardheid) wordt bepaald door de hoogte v/d golf. Een regelmatige trilling veroorzaakt een toon en een onregelmatige trilling een ruis. De snelheid van het geluid wordt bepaalt door de tussen stof. Stof | snelheid lucht | 340 m/s water | 1560 m/s staal | 5100 m/s luchtledig | 0 m/s (staat hierboven in de tekst omschreven) De eenheid voor geluidssterkte. = DB Waarmee meet je geluidssterkte. = Decibel meter De eenheid voor Luidheid = DB (A) Tabel gehoordrempel. Ik heb nog geen tabel gevonden van de pijngrens. Iemand een tabel van de pijngrens? Tot zover. Kristian | |
| René EppinkStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 8-1-2004 Laatste: 5-8-2021 Berichten: 1114 | 5-3-2008 11:00 |
| Wat is impedantie? Een impedantie is een frequentieafhankelijke weerstand. Bekende voorbeelden van een impedantie zijn de condensator en de spoel. De weerstand die je luidspreker heeft is ook een impedantie, dus ook frequentieafhankelijk. Dit betekent dat je versterker bij een frequentie van 100 Hertz vaak een andere weerstand ziet dan bij een frequentie van 1000 Hertz. In de licht- & geluidswereld wordt heel vaak gewerkt met de nominale impedantie van een luidspreker. Wanneer je luidspreker bijvoorbeeld een nominale impedantie van 8 Ohm heeft betekent dit dat hij in het frequentiegebied waar hij gebruikt wordt ongeveer een impedantie heeft van 8 Ohm maar op bepaalde frequenties ook een lagere of hogere waarde kan hebben. Je kunt met impedanties rekenen alsof het weerstanden zijn. Hoe zit het met het doorlussen van speakers, wat doet dat met de impedantie? Wanneer je twee speakerkasten doorlust zet je eigenlijk altijd parallel aan elkaar, tenzij je zelf de bedrading expliciet zo aanbrengt dat de speakers in serie staan. Het verband tussen de impedantie Ztot die je versterker ziet bij parallel doorgeluste speakers en de impedanties van de luidsprekers (Z1, Z2, Z3, enz.) luidt alsvolgt: Ztot = 1/ (1/Z1 + 1/Z2 + 1/Z3 + enz.) Hierbij is Z1 de impedantie van luidspreker 1, Z2 de impedantie van luidspreker 2, enz. enz. Voor de mensen die niet van rekenen houden, hier een paar veel voorkomende waarden: Opmerking: // betekent parallel aan 8 Ω // 8Ω = 4Ω 8Ω // 8Ω // 8Ω = 2,66Ω 8Ω // 8Ω // 8Ω // 8Ω = 2Ω 4Ω // 4Ω = 2Ω Voor luidsprekers in serie geldt de volgende simpele optelsom: Ztot = Z1 + Z2 + Z3 + enz. Een punt van belang is dat dit verhaal NIET opgaat wanneer je een passief cross-over in je sub hebt zitten en je top op een speciale uitgang zet waar geen lage tonen uitkomen. (meestal staat daarbij Top, Sattelite, High Out o.i.d) Dit komt doordat het cross-over de hoge en lage frequenties 'scheidt' en het laag naar de sub stuurt en het hoog naar de top. Hierdoor 'ziet' de versterker op geen enkele frequentie de speakers als parallel geschakeld en zal de versterker op lage frequenties de impedantie van de sub zien en op hoge frequenties de impedantie van de top. Overigens heeft de fabrikant de sub vaak gebouwd voor een top met een specifieke impedantie, sluit je hier een top met een andere impedantie op aan dan verschuift de cross-overfrequentie. Deze uitleg over cross-overs is sterk vereenvoudigd om het enigszins beknopt en goed begrijpbaar te houden. Gebruik voor een meer diepgaande uitleg de zoekfunctie van dit forum. Ik heb dit even snel in elkaar geflansd, hoop dat het redelijk correct is en er niet te veel dingen missen of onbegrijpbaar zijn. Een plaatjes waren misschien wel verhelderend geweest, maar heb ze met opzet niet geplaatst aangezien ik ze zelf niet kan hosten en online plaatsen via Imageshack oid. op den duur dode links gaat geven. ( is niet fijn in een topic dat lange tijd relevant moet blijven) Opmerkingen graag via de mail in mijn profiel, om dit topic enigszins schoon te houden. (het lijkt me dan ook handig als mods niet informatie bevattende posts na verloop van tijd vegen en aanvullingen/correcties mogelijk samenvoegen als het niet teveel moeite kost?) | |
| Dj krissieStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 21-8-2006 Laatste: 1-5-2024 Berichten: 387 | 8-11-2008 11:21 |
| Oversturen geluid. De meeste mensen denken: “hoe hoger die volume knop, hoe harder het gaat”. Maar zo is het in de theorie niet. Je moet namelijk je mengpaneel afstellen tot 0 db. Als je hierboven gaat betekent dit oversturen. De meeste mensen denken dat je dan meer signaal naar je versterker stuurt. Maar het enige wat gebeurt als je boven 0 db komt dat het steeds naar mate je hoger gaat vervormd. Waarna het lijkt of het harder gaat maar dat het helemaal niet harder gaat. Het is niet erg als je erboven komt, maar de kwaliteit van het geluid gaat sterk op achteruit. Afstellen mengpaneel. Wanneer je mengpaneel, cd-speler en versterker aangesloten staat zet je eerst de cd-speler aan. Vervolgens stel je de GAIN af op c.a. 0 db. Indien je dit gedaan hebt zet je (keuze 1 of 2 ) 1: de fader van dat kanaal helemaal open en daarna de master op gewenst niveau. 2: Je gooit de master helemaal open en vervolgens de fader van dat kanaal op gewenst niveau. Het kan daarna zijn dat het geluid niet klinkt zoals je het wilt. Probeer in alle gevallen je equalizer knoppen niet verder te draaien dan neutraal. Wanneer je te weinig low hebt probeer eerst High en Mid terug te draaien. Reden? Lees bij: “heeft: “Rood draaien” zin?” Heeft: “Rood draaien” zin? De meeste mensen denken: “Hoe hoger die knop, hoe harder het gaat” Zo beweert de praktijk. Maar in theorie blijkt dit niet. De meeste mengpanelen kunnen dit signaal niet goed versterken, want die + moet namelijk ergens vandaan komen (niet het signaal dat binnen komt). Je kunt het namelijk ook horen aan de kwaliteit van het geluid. Pak bijvoorbeeld een subwoofer. (Hier hoor je het duidelijker dan bij een top). Alles neutraal en vervolgens draai je de low helemaal naar rechts. Je hoort het wel harder, maar de kwaliteit van het geluid is ver weg te zoeken als bij neutraal. Je hoort (waarschijnlijk) de subwoofer grommen, ook dit is in de meeste gevallen een vertoning van het verslechterde geluid. Ook de betere mengpanelen hebben hier moeite mee. Dateq haar mengpanelen kan ik zeggen dat deze het goed voor elkaar hebben. Wat is: “Clippen” Iedereen heeft er wel eens van gehoord of gelezen. Het woord “clip”. Clip wordt voornamelijk gebruikt op versterkers. Als de clip lampjes aangaan of zachtjes aangaan betekent dit dat de versterker zijn vermogen niet meer kwijt kan. Anders gezegd, je stuurt de versterker te veel signaal wat dan de oorzaak leidt dat de versterker zijn vermogen niet meer kwijt kan. | |
| Dj krissieStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 21-8-2006 Laatste: 1-5-2024 Berichten: 387 | 8-11-2008 11:21 |
| Bovenstaande tekst is geheel zelf geschreven. Heb het alleen voor de zekerheid door een geluid technicus laten controleren. (en met succes) Ook voor anderen forum leden. Denk je, ik wil wel een stukje over *** schrijven. Twijfel niet. Ik heb niet zoveel tijd om te schrijven. Maar ik zal proberen om telkens een hoofdstuk te doen. Om zo dadelijk een goede topic met veel informatie te hebben. Kristian | |
| Big bangVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 4-11-2003 Laatste: 23-4-2024 Berichten: 2389 | 8-11-2008 11:46 |
3 x bewerkt. Laatst door Big bang op 8-11-2008 13:55 meer over "clipping"Eigenlijk gaat heel het stuk hierboven over clipping. Ook wanneer je een mengpaneel zo hard uit stuurt dat deze gaat vervormen ("in het rood" boven de headroom) is deze aan het clippen. Clipping heeft dus niet specifiek iets met versterkers te maken. Bij een clippend signaal worden de toppen van een signaal afgevlakt omdat het signaal niet meer binnen het dynamische bereik van de apparatuur blijft.  Output van een apparaat; links: lage rms waarde, binnen dynamisch bereik van apparatuur. rechts: te hoge rms waarde, met clipping als gevolg. Plaatje: 4,09 kB de praktijk Om zoveel mogelijk veilig te zijn voor vervorming die clipping met zich meebrengt zou je dus eigenlijk het signaal zo laag mogelijk willen houden. Echter om een zo goed mogelijke SNR (S/N, Signal to Noise Ratio, Signaal-ruisverhouding) te bereiken wil je het signaal weer zo hoog mogelijk houden. In de praktijk betekent dit dat je probeert het signaal zo hoog te houden dat het net onder de clipgrens blijft. Om die reden regel je de gain's van een mengpaneel ook zo af dat het signaal altijd net onder de 0 dB zit. Boven de 0dB kan een mengpaneel namelijk gaan clippen. Wanneer dit precies gebeurt is afhankelijk van de "headroom" van de mixer in kwestie. Hoe hoger de headroom, hoe minder snel je je hoofd stoot (oftewel, hoe minder snel hij begint te vervormen). In de regel hebben de duurdere mengpanelen een hogere headroom. | |
| It's time to play the music, It's time to light the lights.. | |
| Dj krissieStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 21-8-2006 Laatste: 1-5-2024 Berichten: 387 | 8-11-2008 12:06 |
| Jasper, Dat plaatje is precies wat ik bedoel met het 0 db afstellen. Om elk hoofdstuk met titel duidelijk zichtbaar te houden, doen we een titel (bovenaan) met dikgedrukte letters. Zou je dit aanwillen passen Jasper? Als ook de overige mensen die een hoofdstuk gaan posten ook zouden willen doen dan helpen we elkaar zo. Zo blijft alles overzichtelijk en kan als we klaar zijn, de bezem over de post met geen informatie erin weg geveegd worden. Kristian | |
| Big bangVIP Lid Uit: Nederland Sinds: 4-11-2003 Laatste: 23-4-2024 Berichten: 2389 | 8-11-2008 13:57 |
dj krissie schreef: Jasper,Dat plaatje is precies wat ik bedoel met het 0 db afstellen. Om elk hoofdstuk met titel duidelijk zichtbaar te houden, doen we een titel (bovenaan) met dikgedrukte letters. Zou je dit aanwillen passen Jasper? Als ook de overige mensen die een hoofdstuk gaan posten ook zouden willen doen dan helpen we elkaar zo. Zo blijft alles overzichtelijk en kan als we klaar zijn, de bezem over de post met geen informatie erin weg geveegd worden. Kristian dj krissie schreef: Afstellen mengpaneel.de fader van dat kanaal helemaal open dj krissie schreef: De meeste mensen denken: “Hoe hoger die knop, hoe harder het gaat” Zo beweert de praktijk. Maar in theorie blijkt dit niet.dj krissie schreef: De meeste mengpanelen kunnen dit signaal niet goed versterken, want die + moet namelijk ergens vandaan komen (niet het signaal dat binnen komt).Verder snap ik niet wat je bedoelt met een versterker die "zijn vermogen niet kwijt kan"... Conclusie: ook niet alle geluidstechnici weten hoe de vork in de steel steekt of zijn slecht i begrijpend lezen | |
| It's time to play the music, It's time to light the lights.. | |
| Dj krissieStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 21-8-2006 Laatste: 1-5-2024 Berichten: 387 | 9-11-2008 11:58 |
dj krissie schreef: De meeste mengpanelen kunnen dit signaal niet goed versterken, want die + moet namelijk ergens vandaan komen (niet het signaal dat binnen komt).Eveneens onzin. Sterker nog: des te harder het ingangs signaal, des te sneller zal het mengpaneel buiten zijn dynamische bereik komen, en dus sneller clippen. Men kan dan stellen dat de apparatuur in een soort "verzadigings" situatie komt. Deze tekst was onafhankelijk van het ingangs signaal. Dit is namelijk ook een bepaalende factor en heb deze erbuiten gehouden.Zo zie ik dat ik m'n tekst een beetje verwarrend is zo, waardoor, net zo als boven, verkeerd wordt opgevat. Ik ga v/d week weer even achter m'n computer zitten en het nodige wijzingen/verbeteren. Kristian | |
| Koen van der kStandaard Lid Uit: Nederland Sinds: 27-5-2009 Laatste: 8-3-2011 Berichten: 128 | 1-6-2009 09:53 |
| ... lastig om simpele dingen te verwoorden, en dan moet 't nog kloppen en boeiend blijven Met actief / passief is het handig aan te duiden of je het over een systeem of over filtering hebt. Actief systeem = selfpowered; actief gefilterd = met 'n (actief) x-over in je signaalpad, dus geen passieve filters op LS level. Voorts zouden er nog wat nuances kunnen worden aangebracht mbt clippen etc. maar iedereen weet denk ik wel wat ermee wordt bedoeld. Wat mij interessant lijkt als basisinformatie is ook daadwerkelijk uitgaan van de basis; voor welke toepassing heb ik welke geluidsdruk nodig op welke positie, welke compromissen moet ik sluiten en dan het stukje welke tools (apparatuur) ga ik daarvoor nodig hebben. Mijns inziens gaat het tot dusver nog enkel over het stukje apparatuur en als het de bedoeling is in die hoek te blijven lijkt het me nuttig wat info te verstrekken over signaallevels (mic / line), werking van gebalanceerde en ongebalanceerde signaaloverdracht, impedanties (was al toegelicht) en wellicht nog wat 100V materie (dan heb je gelijk transformatie / stroom / spanning / vermogen / impedantie in één keer te pakken). Prettige discussie (en geniet van het lekkere weer) ! | |