Home > Techtalk > Kabels Licht

Kabels Licht

Disclaimer: Wij zijn op geen enkele manier verantwoordelijk voor schade die ontstaat bij het opvolgen van deze bekabelingadviezen. Bij twijfel altijd controleren, meten en/of informeren.

Wat je ook doet..... zorg er altijd voor dat de aarde is aangesloten. Alleen dan kun je redelijk veilig werken. Het leven is immers al kort genoeg.

Aansluiting Bulgin connector:

bulgin.gif (2346 bytes) 1.  Ground
2.  Chan. 4
3.  Chan. 3
4.  Chan. 2
5.  Chan. 1
6.  NC (Not Connected)
7.  Return (Ch1, Ch2)
8.  Return (Ch3, Ch4)
Helaas houdt niet iedereen zich aan deze regels. Zo zijn er een aantal fabrikanten die de volgorde van 2...5 omgedraaid hebben (Ch1...Ch4 i.p.v. Ch4...Ch1). Daarnaast zijn er veel fabrikanten die 7 en 8 met elkaar doorverbinden. Reden van deze "verwarring" is dat er helaas geen "echte" standaard is. Gelukkig zijn alle fabrikanten het wel met elkaar eens waar het om de Aarde (Ground) gaat. Deze is bij iedereen Pin1. Bij deze connector wordt er dus gebruik gemaakt van 4 kringen met (per 2) een gemeenschappelijke return (Nul of Neutral). Bij correcte bedrading is dus tweefase voeding mogelijk. LET OP: Deze connector is NIET voorzien van een keurmerk. Gebruik van deze connector is dan ook in principe niet toegestaan (maar vertel dat maar eens aan de diverse fabrikanten die ze gewoon op hun apparaten plaatsen). Ook is de betrouwbaarheid aanzienlijk lager dan bij de Wieland/Harting/Ilme connectoren. Grote voordeel van de Bulgin connector is z'n prijs.

Aansluiting Wieland/Harting 6 connector:

harting6.gif (1341 bytes) 1.  Chan. 1
2.  Chan. 2
3.  Chan. 3
4.  Chan. 4
5.  Return (Ch1, Ch2)
6.  Return (Ch3, Ch4)
Ook hier is niet echt sprake van een standaard (voor verlichting is er bij een 6 polige Wieland/Harting sowieso geen sprake van een standaard). De 6 polige connector is dan ook officieel bedoeld voor het aansluiten van 3-fase motoren (waar er overigens WEL een standaard is). Veel verhuurbedrijven (waaronder wijzelf) "misbruiken" echter deze connector voor het aansluiten van lichtere 4 kanaals installaties. Bovenstaande "standaard" is daarop van toepassing. Bij deze connector wordt er dus gebruik gemaakt van 4 kringen met (per 2) een gemeenschappelijke return (Nul of Neutral). Bij correcte bedrading is dus tweefase voeding mogelijk. Een strip aan de buitenkant van de connector doet dienst als Aarde (PE) aansluiting.

Aansluiting Wieland/Harting 10 connector:

harting10.gif (1800 bytes) Kleinere verhuurbedrijven:
1.  Chan. 1
2.  Chan. 2
3.  Chan. 3
4.  Chan. 4
5.  Chan. 5
6.   Return 1
7.   Return 2
8.   Return 3
9.   Return 4
10. Return 5
harting10.gif (1800 bytes) Flashlight/NOB standaard:
1.  Chan. 1
3.  Chan. 2
5.  Chan. 3
7.  Chan. 4
9.  Chan. 5
2.   Return 1
4.   Return 2
6.   Return 3
8.   Return 4
10. Return 5
Er blijven natuurlijk altijd uitzonderingen. Zo zien we af en toe dat de 10 polige connector "misbruikt" wordt voor een 6 krings aansluiting en soms zelfs voor een 8 krings aansluiting. Indien er volgens bovenstaande standaard wordt aangesloten, is een volledig onafhankelijke multi-fase voeding mogelijk. Bij 6 krings aansluiting wordt gebruik gemaakt van 3 gemeenschappelijke returns (maakt 3-fase voeding op een veilige manier mogelijk), waarbij er 1 pen overblijft voor continue voeding. Bij 8 krings aansluiting wordt er gebruik gemaakt van een return per groep van 4 kringen (let hier dus goed op de maximale belasting van de return). Officieel wordt deze connector gebruikt op "four-bars" waarbij kring-5 een extra kring is (vaak een continu kring). Een strip aan de buitenkant van de connector doet dienst als Aarde (PE) aansluiting.

Aansluiting Wieland/Harting 16 connector:

Kleinere verhuurbedrijven: 1.   Chan. 1
2.   Chan. 2
3.   Chan. 3
4.   Chan. 4
5.   Chan. 5
6.   Chan. 6
7.   Chan. 7
8.   Chan. 8
9.   Return 1
10. Return 2
11. Return 3
12. Return 4
13. Return 5
14. Return 6
15. Return 7
16. Return 8
harting16.gif (2302 bytes)
Flashlight/NOB standaard: 1.   Chan. 1
3.   Chan. 2
5.   Chan. 3
7.   Chan. 4
9.   Chan. 5
11. Chan. 6
13. Chan. 7
15. Chan. 8
2.   Return 1
4.   Return 2
6.   Return 3
8.   Return 4
10. Return 5
12. Return 6
14. Return 7
16. Return 8
harting16.gif (2302 bytes)
Er blijven natuurlijk altijd uitzonderingen.Wij zijn ze echter nog niet tegengekomen. Bij 8 krings aansluiting wordt gebruik gemaakt van 8 onafhankelijke returns (maakt 3-fase voeding op een veilige manier mogelijk), Officieel wordt deze connector gebruikt op "six-bars" waarbij kring-7 en 8 extra kringen zijn (vaak een continue kring). Een strip aan de buitenkant van de connector doet dienst als Aarde (PE) aansluiting.

Aansluiting Laagspanning Connectoren:

Dit is het gebied waar echt niemand het met elkaar eens is. Zo worden er diverse pluggen gebruikt (Sub-D 9, Sub-D 15, Sub-D 25, Din 8 polig, XLR-5 polig en Socapex 37). Het beste is om in dit geval de fabrikant te raadplegen. Vaak staat de benodigde aansluiting op het apparaat vermeld.

Aansluiting DMX Connectoren:

xlr3.gif (2381 bytes) 1. Signal Ground
2. DMX Negative
3. DMX Positive
xlr5.gif (2782 bytes) 1. Signal Ground
2. DMX Negative
3. DMX Positive
4. SPARE
5. SPARE
Officieel (volgens de DMX spec.) mag alleen de 5-polige XLR gebruikt worden voor DMX signalen. We zien in de praktijk echter erg veel 3-polige connectoren. Voor bekabeling moet officieel gebruik gemaakt worden van speciale 110 Ohm RS-485 kabel. Voor kortere afstanden kan in de meeste gevallen echter standaard microfoonkabel gebruikt worden. LET OP: Als je storing krijgt bij het gebruik maken van microfoonkabel, probeer dan eerst de kabel te vervangen door goedgekeurde 110 Ohm kabel.
Pen-4 en Pen-5 kunnen voor diverse toepassingen gebruikt worden. Zo zijn er apparaten die d.m.v. dit extra "kanaal" op afstand ingesteld kunnen worden (DMX adres en andere opties). Ook wordt het soms gebruikt als een tweede DMX kanaal (wanneer de eerste 512 kanalen reeds gevuld zijn). Bij de meer eenvoudige installaties zitten Pin4 en Pin5 vaak helemaal niet eens aangesloten.
Sommige fabrikanten houden zich helaas niet aan de standaard waar het om de polariteit van het DMX signaal gaat. Zo heeft Martin een vervelend kunstje uitgehaald. ALLEEN als de signalen DMX positive en DMX negative omgedraaid worden (dus het verwisselen van Pin-2 en Pin-3), zal de scan het DMX signaal accepteren. Dit geldt voor alle Martin apparaten die normaal op het Martin protocol werken. Controleer bij twijfel altijd even de handleiding van het apparaat.
Het eind van de DMX bus moet afgesloten worden (getermineerd). Dit moet gebeuren met een weerstand die gelijk is aan de impedantie van de kabel (~110 Ohm dus; de RS-485 specificatie spreekt van een 120 Ohm afsluitweerstand). Een andere optie biedt de hieronder getekende schakeling. Deze werkt met een tweekleuren led. Dit schakelingetje zorgt voor de benodigde "terminatie" en laat daarnaast netjes zien of er nog "beweging" in de bus zit. Bij correct aansluiten zal de "tester" rood oplichten als alle 512 kanalen op 100% staan en groen oplichten als alle 512 kanalen op 0% staan.
dmxtest.gif (774 bytes) De schakeling bevat twee weerstanden van 220 Ohm en een multi-color led met twee aansluitingen. Het geheel is eenvoudig in een XLR-Male connector in te bouwen (3 of 5 polig).

Helaas mogen wij van het U.S.I.T.T. (die de DMX standaard beheert) de precieze specificaties NIET meer in deze pagina's vermelden.

<Wordt vervolgd>

Handige links

www.keurmerk.infoBetaalopties